Tech

opposite words in hindi | विलोम शब्द हिंदी में

opposite words in hindi | hindi opposite words | विलोम शब्द हिन्दी

WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

किसी शब्द के विपरीत अर्थ को व्यक्त करने वाले शब्द विपरीत शब्द कहलाते हैं। उदाहरण के लिए – अच्छा या बुरा, मोटा या पतला, काला या गोरा। ऐसे शब्द जिनका अर्थ विपरीत होता है, विलोम या विलोम कहलाते हैं। उदाहरण के लिए, रात के विपरीत दिन। लाभ हानि के विपरीत। hindi opposite words

हिंदी में 600+ विलोम शब्द, हिंदी में विपरीत शब्द (opposite words in hindi)

शब्द विलोम
1 अच्छा बुरा
2 अंकुश निरंकुश
3 अक्रुर क्रुर
4 अनुज अग्रज
5 अग्रिम अन्तिम
6 अंत अनंत
7 अति अल्प
8 अतिवृष्टि अनावृष्टि
9 अनुकूल प्रतिकूल
10 अनुरक्ति विरक्ति
11 अनित्य नित्य
12 अनुलोम विलोम
13 अमृत, अमि, (अमिय) विष, जहर
14 अर्पण ग्रहण
15 अपेक्षा उपेक्षा
16 अर्वाचीन प्राचीन
17 अपकार उपकार
18 अल्प अधिक
19 अधम उत्तम
20 अनाथ सनाथ
21 आदर अनादर
22 अंतर बाह्य
23 अल्पकालीन दीर्घकालीन
24 अपेक्षित अनपेक्षित
25 अंगीकार, स्वीकार अस्वीकार
26 अवनि, पृथ्वी, भू, अम्बर, आकाश, नभ
27 अल्पायु दीर्घायु
28 अमर मर्त्य
29 अतल वितल
30 अमावस्या पूर्णिमा
31 असली नकली
32 अनुपस्थिति उपस्थिति
33 अस्त उदय
34 अनैतिहासिक ऐतिहासिक
35 आरोह अवरोह
36 अनुत्तीर्ण उत्तीर्ण
37 अन्धकार प्रकाश
38 आदि अंत
39 आगामी गत
40 आग्रह दुराग्रह
41 आकर्षण विकर्षण
42 अधिक न्यून
43 आदान प्रदान
44 आलस्य स्फूर्ति
45 अर्थ अनर्थ
46 आय व्यय
47 आहार निराहार
48 आद्र शुष्क
49 आस्था अनास्था
50 औहाती विधवा
51 इच्छा अनिच्छा
52 इहलोक परलोक
53 ईश्वर अनीश्वर
54 ईर्ष्या प्रेम
55 इष्ट अनिष्ट
56 इधर उधर
57 इकट्ठा अलग
58 इति अथ
59 इंसाफ गैर इंसाफ
60 इकहरा दुहरा
61 ईद मुहर्रम
62 ईमानदार बेईमान
63 इसका उसका
64 ईषत अलम
65 इच्छित अनिच्छित
66 ईश्वरवाद अनीश्वरवाद
67 उत्कर्ष अपकर्ष
68 उत्थान पतन
69 उद्यमी आलसी
70 उर्वर ऊसर
71 उधार नगद
72 उत्कृष्ट निकृष्ट
73 उचित अनुचित
74 उषा संध्या
75 उग्र सौम्य
76 उदार अनुदार
77 उन्नति अवनति
78 उपयुक्त अनुपयुक्त
79 उपाय निरुपाय
80 उत्तरायण दक्षिणायन
81 उपचार अपचार
82 उन्नयन अवनयन
83 उपयोगी अनुपयोगी
84 उष्ण शीत, शीतल
85 उदास प्रसन्न, प्रफुल्ल
86 उदित अस्त
87 उच्च निम्न
88 उत्तीर्ण अनुत्तीर्ण
89 उपकारक अपकारक
90 उतार चढ़ाव
91 उदीची प्रतीची
92 उपजाऊ बंजर
93 उपार्जित स्वंयप्राप्त
94 उत्पतन निपतन, अवतरण
95 उदात्त अनुदात्त
96 ऊँच नीच
97 उन्मूलन मुलन
98 उपयोग दुरूपयोग
99 उपसर्ग प्रत्यय
100 उन्मीलन निमीलन
101 उपमेय अनुपमेय
102 उपमा अनुपमा
103 उदार कृपन
104 उदयाचल उस्ताचल
105 उपभुक्त अनुपभुक्त
106 एकता अनेकता
107 एडी चोटी
108 एकल बहुल
109 एकाग्र चंचंल
110 ऐश्वर्य अनैश्वर्य
111 एकत्र विकर्ण
112 एक अनेक
113 ऐहिक पारलौकिक
114 एकांगी सर्वांगीण
115 ऐसा वैसा
116 ऐक्य अनैक्य
117 एकमुखी बहुमुखी
118 एकतंत्र बहुतंत्र
119 एकेश्वरवाद बहुदेववाद
120 कृतज्ञ कृतघ्न
121 खेद प्रसन्नता
122 क्रय विक्रय
123 कनिष्ठ ज्येष्ठ, वरिष्ठ
124 कृष्ण शुक्ल
125 कंजूस दानी
126 कंटक पुष्प
127 कंठस्थ विस्मरण
128 कंपन स्थिर
129 कटुता मधुरता
130 कठिन सरल
131 कठोर कोमल
132 कडवा मीठा
133 कथ्य अकथ्य
134 कपट निष्कपट
135 कड़ा मुलायम
136 कम ज्यादा
137 कमीना भला
138 कपूत सपूत
139 कबूलना नकारना
140 कर्जदार महाजन
141 कलकल शांत
142 करुण निष्ठुर
143 कीर्ति अपकीर्ति
144 कृत्रिम प्राकृत
145 कर्मण्य अकर्मण्य
146 कर्कश कोमल, मधुर, सुशील
147 कुरूप सुरूप, सुंदर
148 कोप कृपा
149 क्रिया प्रतिक्रिया
150 किनारा बीच
151 कुमार्ग सुमार्ग
152 कुपुत्री सुपुत्री
153 कच्चा पक्का
154 कम ज्यादा, अधिक
155 काम आराम
156 काला गोरा
157 कमजोर ताकतवर, बलवान
158 काबिल नाकाबिल
159 क्रेता विक्रेता
160 कायर निडर
161 क्रोध क्षमा
162 खरीद बिक्री
163 खिलना मुरझाना
164 खंडन मंडन
165 खरा खोटा
166 खुशी गम
167 खुला बंद
168 खुशबू बदबू
169 खुशकिस्मत बदकिस्मत
170 कन्या वर
171 कुख्यात विख्यात
172 कदाचार सदाचार
173 कठिनाई सरलता
174 केंद्रित विकेन्द्रित
175 घटना बढना
176 गर्म ठंडा
177 घृणा प्रेम
178 गमन आगमन
179 गंभीर वाचाल
180 गीला सुखा
181 गहरा छिछला
182 गणतंत्र राजतंत्र
183 गुण दोष
184 गद्य पद्य
185 गर्मी सर्दी
186 घात प्रतिघात
187 घन तरल
188 गाँव शहर
189 गुण अवगुण
190 गंदा साफ
191 गलत सही
192 गुप्त प्रकट
193 गुरु लघु
194 गहरा उथल
195 गरीब अमीर
196 घाटा फायदा
197 गृहस्थ सन्यासी
198 गाढ़ा पतला, तनु
199 गौण प्रमुख, प्रधान
200 घटाव जोड़
201 घटिया बढ़िया
202 गंभीर सहज
203 गँवाना पाना
204 गणनीय अगणित
205 गतिमान स्थिर
206 गतिरोध निर्विरोध
207 घाटी पर्वत
208 घायल दुरुस्त
209 घमंड विनय
210 घोषित अघोषित
211 छूत अछूत
212 छल निश्चल
213 चढ़ाव उतार
214 चर अचर
215 चल अचल
216 चाह अनचाह
217 चिरन्तर नश्वर
218 चेतन अचेतन, जड़
219 चोर पुलिस
220 चंचल स्थिर
221 चतुर मूर्ख
222 चालाक बेवकूफ
223 चुस्त ढीला
224 चाँदनी अँधेरा
225 चमकदार चमकहीन
226 चिंतित निश्चिंत
227 चपल गंभीर
228 छाया प्रकाश, रोशनी
229 छेद्य अछेद्य
230 चौड़ी संकरी, तंग
231 छोटा बड़ा
232 जागरूक उदासीन
233 जन्म मृत्यु
234 जटिल सरल
235 जल स्थल
236 जातीय विजातीय
237 ज्वार भाटा
238 जाग्रत सुषुप्त
239 जीत हार
240 जाति कुजाति
241 झूठ सच
242 झोंपड़ी महल
243 जंगली पालतू
244 जय पराजय
245 ज्योति तम
246 जल्दी देरी
247 जवानी बुढ़ापा
248 जाड़ा गर्मी
249 जीव निर्जीव
250 जमीन आसमान
251 जनता सरकार
252 जीवात्मा परमात्मा
253 झगड़ा मेल, मिलाप
254 ठंडा गर्म
255 ठोस तरल
256 डरपोक निडर, साहसी
257 ढ़लना चढ़ना
258 तिमिर प्रकाश
259 तीव्र मंद
260 तुच्छ महान
261 ताप शीत
262 तामसिक सात्विक
263 तरुण वृद्ध
264 तारीफ शिकायत
265 तीक्ष्ण कुंठित
266 तटस्थ पक्षपाती
267 त्यागी स्वार्थी
268 थोडा बहुत
269 तृप्त अतृप्त
270 थलचर जलचर
271 तकलीफ आराम
272 तपन ठंडक
273 दिन रात
274 दाता याचक
275 दुर्लभ सुलभ
276 दुत्कार स्वागत
277 दयालु निर्दयी
278 धीर अधीर
279 देव दानव
280 देवता राक्षस
281 देय अदेय
282 दुष्ट सज्जन
283 देवत्व दानवत्व
284 दिवा रात्रि
285 दीर्घकाय लघुकाय
286 देर सवेर, जल्दी
287 दुराचारी सदाचारी
288 दंड पुरस्कार
289 दूषित स्वच्छ
290 द्रुत विलंबित
291 देश परदेश, विदेश
292 दुर्भाग्य सौभाग्य
293 दोषी निर्दोषी
294 दृश्य अदृश्य
295 दीर्घ ह्स्व
296 धर्म अधर्म
297 धनवान निर्धन, दरिद्र
298 दास स्वामी
299 दुर्जन सज्जन
300 ध्वंस निर्माण
301 न्याय अन्याय
302 नूतन पुरातन
303 निंदा स्तुति
304 निर्मल मलिन
305 निरर्थक सार्थक
306 निर्जीव सजीव
307 पाप पुण्य
308 पूर्ण अपूर्ण
309 प्रत्यक्ष परोक्ष
310 पूर्ववर्ती परवर्ती
311 प्रवृति निवृति
312 पठित अपठित
313 प्रश्न उत्तर
314 पक्ष विपक्ष
315 पुष्ट अपुष्ट
316 निडर डरपोक
317 पका अधपका
318 प्राचीन नवीन
319 निजी सार्वजनिक
320 नकद उधार
321 नियमित अनियमित
322 निश्चित अनिश्चित
323 निरक्षर साक्षर
324 नीचा ऊँचा
325 नकली असली
326 पतिव्रता कुलटा
327 प्रलय सृष्टि
328 प्रभावित अप्रभावित
329 पोषण कुपोषण
330 परिचित अपरिचित
331 प्रारम्भ अंत
332 निर्गुण सगुण
333 नीरस सरस
334 निर्जीव सजीव
335 नरक स्वर्ग
336 नित्य अनित्य
337 पराया अपना
338 प्रशंसा निंदा
339 निगलना उगलना
340 नफा नुकसान
341 नम शुष्क, खुश्क
342 पाक नापाक
343 नास्तिक आस्तिक
344 प्राण निष्प्राण
345 पेट पीठ
346 न्याय अन्याय
347 वृष्टि अनावृष्टि
348 वरदान अभिशाप
349 विधि निषेध
350 विधवा सधवा
351 लोभ संतोष
352 विशुद्ध दूषित
353 विरोध समर्थन
354 लोभी संतोषी
355 लेन देन
356 लौह स्वर्ण
357 विश्वास संदेह
358 विवाद निर्णय
359 विस्तार संक्षेप
360 लघु गुरु
361 लौकिक अलौकिक
362 वसंत पतझड़
363 विकास पतन
364 विनय अविनय
365 विषम सम
366 वीर कायर
367 विशलेषण संश्लेषण
368 विजय पराजय
369 व्यवहारिक अव्यवहारिक
370 वीरान आबाद
371 व्यक्त अव्यक्त
372 व्यय आय
373 व्यष्टि समष्टि
374 विद्या अविद्या
375 विदुषी अज्ञानी
376 विद्वान् मूर्ख
377 वृद्धि हास्र
378 लहू पसीना
379 लवण शर्करा
380 लड़का लडकी
381 लचीलापन कड़ापन
382 लघुता बडप्पन
383 लब्ध अनुपलब्ध
384 लड़ाई सुलह
385 लगातार रुक-रुककर
386 लक्ष्य अलक्ष्य
387 लक्षणा अभिधा
388 लम्बाई चौडाई
389 लम्बा ठिगना
390 लम्ब आधार
391 सहयोग असहयोग
392 सजीव निर्जीव
393 सुगंध दुर्गंध
394 सौभाग्य दुर्भाग्य
395 शयन जागरण
396 सक्रिय निष्क्रिय
397 सफल असफल
398 शुभ अशुभ
399 संतोष असंतोष
400 समझदार नासमझ
401 शकुन अपशकुन
402 सूक्ष्म स्थूल
403 शासक शासित
404 शोषण पोषण
405 संगत असंगत
406 संत असंत
407 श्वेत श्याम
408 संकीर्ण उदार
409 सुगम दुर्गम
410 श्रव्य दृष्य
411 शक्तिशाली शक्तिहीन
412 शिष्य गुरु
413 शत्रु मित्र
414 श्रद्धा अश्रद्धा
415 सचेत अचेत
416 सहयोगी प्रतियोगी
417 सजल निर्जल
418 स्वामी सेवक
419 संधि विग्रह
420 सुस्त चुस्त
421 संबंध असंबंध
422 स्वजाति विजाती
423 सकाम निष्काम
424 सभ्य निर्भय
425 सुर असुर
426 हार जीत
427 हानि लाभ
428 हर्ष शोक
429 क्षणिक शाश्वत
430 हास्य रुदन
431 क्षम अक्षम
432 क्षुद्र महान
433 क्षम्य अक्षम्य
434 क्षमा दंड
435 ह्रस्व दीर्घ
436 हित अहित
437 हिंसा अहिंसा
438 अँधेरा उजाला
439 अंकुश निरंकुश
440 अंत आदि
441 अंतर बाह्य
442 अंतरंग बहिरी
443 अंदर बाहर
444 अंदरूनी बाहरी
445 अंधकार प्रकाश
446 अंशतः पूर्णतः
447 अंसंतुष्ट संतुष्ट
448 अकर्त्तव्य कर्त्तव्य
449 अकर्मण्य कर्मण्य
450 अकलुष कलुष
451 अकाल सुकाल
452 अकेला साथ
453 अक्रूर क्रूर
454 अक्षम सक्षम
455 अखाद्य खाद्य
456 अगम सुगम
457 अगला पिछला
458 अग्नि जल
459 अग्रज अनुज
460 अग्रज अनुज
461 अग्राह्य ग्राह्य
462 अग्रिम अन्तिम
463 अघ अनघ
464 अघम उत्तम
465 अचर चर
466 अचल चल
467 अचेत सचेत
468 अच्छा बुरा
469 अतिवृष्टि अनावृष्टि
470 अत्यधिक अत्यल्प
471 अत्र तत्र
472 अदोष सदोष
473 अधम उत्तम
474 अधर्म धर्म
475 अधिक न्यून
476 अधिकतम न्यूनतम
477 अनंत अंत
478 अनभिज्ञ भिग
479 अनभिज्ञ अभिज्ञ
480 अनय नय
481 अनवसर सुअवसर
482 अनागत आगत
483 अनातुर आतुर
484 अनाथ सनाथ
485 अनाहूत आहुत
486 अनिच्छा इच्छा
487 अनित्य नित्य
488 अनिष्ट इष्ट
489 अनुकूल प्रतिकूल
490 अनुचित उचित
491 अनुज अग्रज
492 अनुपस्थित उपस्थित
493 अनुरक्त विरक्त
494 अनुराग विराग
495 अनुर्तीण उर्तीण
496 अनुलोम विलोम
497 अनेक एक
498 अन्तरंग बहिरंग
499 अन्धकार प्रकाश
500 अपकार उपकार
501 अपकीत्ति सुकीर्ति
502 अपचय उपचय
503 अपचार उपचार
504 अपना पराया
505 अपमान सम्मान
506 अपराधी निर्दोष, निरपराध
507 अपराह्न पूर्वाह्न
508 अपव्यय मितव्यय
509 अपूर्ण पूर्ण
510 अपेक्षा उपेक्षा
511 अपेक्षा नगद
512 अपेक्षा उपेक्षा
513 अपेक्षित अनपेक्षित
514 अपेक्षित उपेक्षित
515 अप्रत्यक्ष प्रत्यक्ष
516 अप्रसन्न प्रसन्न
517 अप्रिय प्रिय
518 अबला सबला
519 अभिज्ञ अनभिज्ञ
520 अभिमुख विमुख
521 अभीष्ट अन्भिष्ट
522 अभ्यंतर बाहूय
523 अभ्यस्त अनभ्यस्त
524 अमंगल मगल
525 अमर मर्त्य
526 अमावस्या पूर्णिमा
527 अमृत विष
528 अरुचि रुचि
529 अरूचि सुरूचि
530 अर्थ अनर्थ
531 अर्पण ग्रह्र्ण
532 अर्पित गृहीत
533 अर्वाचीन प्राचीन
534 अलौकिक लौकिक
535 अल्प अधिक
536 अल्पकालीन दीर्घकालीन
537 अल्पज्ञ बहुज्ञ
538 अल्पसंख्यक बहुसंख्यक
539 अल्पायु दीर्घायु
540 अवनत उन्नत
541 अवरोह आरोह
542 अवलम्ब निरालम्ब
543 अशुभ शुभ
544 असंतोष संतोष
545 असभ्य सभ्य
546 असमय सुसमय
547 असली नकली
548 असाधारण साधारण
549 अस्त उदय
550 अस्ताचल उदयाचल
551 आकर्ष विकर्ष
552 आकर्षण विकर्षण
553 आकाश पाताल
554 आगत अनागत
555 आगमन गमन
556 आगामी गत
557 आगामी विगत
558 आग्रह दुराग्रह
559 आचार अनाचार
560 आच्छादित अनाछ्दित
561 आजादी गुलामी
562 आज्ञा अवज्ञा
563 आत्मा परमात्मा
564 आदत्त प्रदत्त
565 आदत्त प्रदत्त
566 आदर अनादर
567 आदर अनादर
568 आदर्श यथार्थ
569 आदान प्रदान
570 आदि अंत
571 आद्र शुष्क
572 आधार निराघार, अनाधार
573 आधुनिक प्राचीन
574 आधुनिक प्राचीन
575 आध्यात्मिक भौतिक
576 आध्यात्मिक आधिभौतिक
577 आमिष निरामिष
578 आय व्यय
579 आरम्भ अंत
580 आरूढ़ अनारूढ़
581 आरोह अवरोह
582 आरोही अवरोही
583 आलोक अंधकार
584 आवक जावक
585 आवश्यक अनावश्यक
586 आवाहन विसर्जन
587 आवृत्त अनावृत
588 आशा निराशा
589 आशीर्वाद अभिशाप
590 आसक्त अनाशक्त
591 आस्तिक नास्तिक
592 आस्था अनास्था
593 आहार अनाहार
594 इच्छा अनिच्छा
595 इति अथ
596 इश्वर अनीश्वर
597 इष्ट अनिष्ट
598 इहलोक परलोक
599 ईद मुहरंम
600 ईमानदार बेईमान
601 ईर्ष्या प्रेम
602 ईश्वर अनीश्वर
603 उग्र सौम्य
604 उचित अनुचित
605 उचित अनुचित
606 उच्च निम्न
607 उतर दक्षिण
608 उतार चढाव
609 उतीर्ण अनुत्तीर्ण
610 उत्कर्ष अपकर्ष
611 उत्कृष्ट निकृष्ट
612 उत्तम अधम
613 उत्तम अधम
614 उत्तरायण दक्षिणायन
615 उत्थान पतन
616 उत्थान पतन
617 उत्पतन निपतन, अवतरण
618 उत्साह निरुत्साह, अनुत्साह
619 उदय अस्त
620 उदात्त अनुदात्त
621 उदार अनुदार
622 उदित अस्त
623 उदीची प्रतीची
624 उद्धत विनीत
625 उद्यमी आलसी
626 उधार नगद
627 उधार नकद
628 उन्नति अवनति
629 उन्मुख विमुख
630 उपकार अपकार
631 उपकारक अपकारक
632 उपचार अपचार
633 उपजाऊ बंजर
634 उपयुक्त अनुपयुक्त
635 उपयुक्त अनुपयुक्त
636 उपयोग दुरुपयोग
637 उपयोगी अनुपयोगी
638 उपर्सग प्रत्यय

Also Read:-

तो दोस्तों इस लेख में हमने आपको विलोम और विपरीत शब्दों के बारे में बताया है। जिसे पढ़ने के बाद आपको कई शब्दों के विलोम का पता चल जाएगा।

आप भी अपने बच्चों को विलोम शब्द सीखें और पढ़ाएं, इनकी मदद से वे परीक्षा में अच्छा प्रदर्शन करेंगे।

Rate this post
HomepageClick Hear

Aman

My name is Aman, I am a Professional Blogger and I have 8 years of Experience in Education, Sports, Technology, Lifestyle, Mythology, Games & SEO.

Related Articles

Back to top button
Sachin Tendulkar ने किया अपने संपत्ति का खुलासा Samsung ने लॉन्च किया 50 मेगापिक्सेल वाला धाकड़ फोन Oneplus 12 : धमाकेदार फीचर्स के साथ भारत में इस दिन होगी लॉन्च Salaar के सामने बुरी तरह पिट गाए शाह रुख खान की Dunki 1600 मीटर में कितने किलोमीटर होते हैं?